درباره
کهگیلویه و بویر احمد
موقعيت جغرافيايي- کهگيلويه و بويراحمد
استان كهگيلويه و بويراحمد با 16264 كيلومتر مربع وسعت در جنوب غربي مركز ايران واقع شده‌است. براساس آخرين
تقسيمات سياسي و اداري در سال 1375، شهرستان‌هاي استان عبارتند از:
كهگيلويه (بامركزيت دهدشت)
بويراحمد (با مركزيت‌ياسوج)
و
گچساران.
شهر ياسوج مركز استان كهگيلويه و
بويراحمدمي‌باشد. اين استان، از شمال با استان چهارمحال و
بختياري، از جنوب با استان‌هاي فارس و بوشهر، از شرق
بااستان‌هاي اصفهان و فارس و از غرب با استان خوزستان
همسايه است .
اين استان در سال 1375، حدود 544 هزار نفر جمعيّت داشته كه
از اين تعداد 23/39 درصد در نقاط شهري‌و 20/60 درصد در نقاط
روستايي سكونت داشته‌اند و بقيه غير ساكن بوده‌اند.استان
كهگيلويه و بويراحمد منطقه‌اي ناهموار و كوهستاني است كه در
حدود 45 مساحت آن از ارتفاعات وتپه ماهورها تشكيل شده است
و 15 بقيه مساحت آن را دشت‌ها و دره‌ها در بر گرفته‌اند..
بلندترين نقطه استان، قلّه‌دنا به ارتفاع 4409 متر و
پست‌ترين ناحيه آن ليشتر با ارتفاع 500 متر از سطح دريا
مي‌باشد. در مناطق سردسير،ارتفاعات بلندتر و تپه ماهورها
بيشتر است و در مناطق گرمسير ارتفاعات كوتاه‌تر و تپه ماهور
نيز كمتر است.عمده اراضي كشاورزي استان در دشت‌ها واقع
شده است.
آب و هوا - کهگيلويه و بويراحمد
در امتداد رشته كوه‌هاي اصلي زاگرس از شمال شرقي به جنوب
غربي در استان كهگيلويه و بويراحمد،از ارتفاع كوه‌ها و مقدار
بارندگي و رطوبت هوا به طور محسوسي كاسته شده و مشخصات
اقليمي دوگانه‌اي راپديد مي‌آورد. بدين ترتيب اين استان
به دو منطقه سردسيري و گرمسيري تقسيم شده است.
منطقه گرمسيري در قسمت جنوب و غرب استان واقع شده و آب
و هوايي گرم و خشك دارد و بادهاي موسمي(فصلي) و محلي
متعددي در اين ناحيه مي‌وزند. باران اين منطقه از آبان
ماه آغاز شده و تا ارديبهشت به تناوب‌ادامه مي‌يابد. در
اين مناطق يخبندان بندرت اتفاق مي‌افتد.
منطقه سردسيري در شمال و شرق استان قرار دارد. بارش اين
ناحيه معمولاً از آبان ماه شروع و تا ارديبهشت ماه‌به
تناوب و معمولاً به صورت برف ادامه مي‌يابد. اين قسمت از
استان كه در واقع جنوبي‌ترين بخش زاگرس‌مرطوب است با
جنگل‌هاي وسيع و زيباي بلوط پوشيده شده و سرچشمه رودهاي
بزرگي است.در اين استان بادهايي با جهات مختلف مي‌وزند
كه مهّم‌ترين آن‌ها عبارتند از:
بادهاي موسمي كه به نام باد شمال و باد جنوب معروف
هستند. باد شمال از طرف شمال غربي از درياي‌مديترانه و
آب‌هاي اطراف آن و گاهي از اقيانوس اطلس به داخل منطقه
نفوذ مي‌كند. و موجب بارندگي مي‌شود.باد جنوب از سمت جنوب و
جنوب غربي به ويژه در اواخر بهار و تابستان به داخل
منطقه نفوذ مي‌كند ومعمولاً با گرما همراه است.
بادهاي محلي در نواحي مختلف نسبتاً محدود و كم وسعت استان
مي‌وزند كه مهّم‌ترين آن‌ها عبارتند از: بادآشوب، باد زير
روز، كوه باد، باد حيران، باد چوغان، باد او و باد درخت‌رو.
تاريخ و فرهنگ - کهگيلويه و بويراحمد
استان كهگيلويه و بويراحمد در گذشته‌اي نه‌چندان دور جزء
يكي از بلوك‌هاي مملكت فارس ومشتمل بر دو قسمت شمال شرقي
كه آن را سردسير و كوهستاني و پشت كوه و قسمت جنوبي و
غرب بود كه آن‌را نره كوه بهبهان مي‌ناميدند. تا دوّم
تيرماه 1342 شمسي، قسمتي از استان فعلي كهگيلويه و
بويراحمد جزءاستان خوزستان و قسمتي نيز جزء استان فارس
بود.پانزدهم آبان ماه 1338، قسمت گرمسير بهبهان به
شهرستان كهگيلويه با مركزيت دهدشت تبديل شد. اين‌شهرستان
كماكان جزء استان خوزستان و بقيه منطقه جزء استان فارس
بود. به دنبال شورش ايل بويراحمد در22 تيرماه 1342، منطقه
كهگيلويه و بويراحمد طبق تصويب نامه مجلس شوراي ملي وقت،
از استان‌هاي فارس‌و خوزستان جدا شد و به يك فرمانداري كل
تبديل شد و ياسوج كه تا آن زمان خالي از سكنه بود، به
عنوان مركزآن تعيين گرديد.
در اسفندماه 1352 شمسي فرمانداري كل كهگيلويه و بويراحمد
به استان تبديل شد. به استنادكتاب "ممسني در گذرگاه
تاريخ" مردم لرستان، كهگيلويه و بويراحمد، ممسني و حتي'
دشتستان بوشهر با گذشته‌تاريخي مشترك از يك نژاد هستند و با
يك زبان صحبت مي‌كنند و آداب و رسوم و فرهنگ
مشابهي‌دارند.كنش‌هاي فرهنگي مردم كهگيلويه و بويراحمد از
روابط اجتماعي موجود مبتني بر نظام عشيره‌اي متأثراست. در
اين نظام فرهنگي تمام رفتارهاي اجتماعي و فرهنگي مردم
تحت تأثير مستقيم روابط قبيله‌اي وعشيرتي قرار دارند.
